„Voruð þið að tala um mig?“ Um nemendavernd í grunnskólum

Höfundar

  • Jóhanna Kr. Arnberg Gísladóttir
  • Guðrún Kristinsdóttir
  • Amalía Björnsdóttir

Lykilorð:

ávörðunartaka, hlutdeild, nemendavernd, nemendaverndarráð, réttindi barna, skólastarf, grunnskóli

Útdráttur

Markmiðið með rannsókninni sem hér er greint frá er að kanna starfsemi nemendaverndarráða í grunnskólum og hlutdeild nemenda í ákvörðunartöku í eigin málum í ráðunum. Tilgangurinn er að veita innsýn í störf ráðanna og draga lærdóm af niðurstöðum en einnig að vekja lesendur til umhugsunar um réttindastöðu grunnskólanemenda. Vaxandi skilningur er á mikilvægi þess að rödd barna fái hljómgrunn, að á þau sé hlustað og að þess sjáist merki við ákvörðunartöku í málum þar sem aðstæður þeirra og vandi eru til meðferðar. Nemendaverndarráð eru þverfagleg teymi sem eiga að starfa í grunnskólum landsins og þeim er ætlað að stuðla að velferð nemenda. Starfsemi þeirra hefur lítt verið rannsökuð og ekki hafa legið fyrir upplýsingar um þátttöku barna í meðferð mála sem tekin eru fyrir þar. Rafrænn spurningalisti var sendur til skólastjóra allra grunnskóla á Íslandi skólaárið 2013–2014. Alls bárust svör frá 84 skólum og var svarhlutfall 50% á landsvísu. Niðurstöður benda til þess að nemendaverndarráð starfi í flestum grunnskólum og töldu þátttakendur þau almennt starfa með hagsmuni nemenda að leiðarljósi. Mál sem rata inn á borð nemendaverndarráða eiga það flest sameiginlegt að fjalla um málefni einstakra nemenda en hlutdeild nemenda í afgreiðslu mála sem þá snerta er takmörkuð. Þátttakendur töldu aldur og þroska nemenda og eðli mála helstu ástæður lítillar aðkomu nemendanna sjálfra. Meirihluta foreldra (86%) er tilkynnt að um mál barns þeirra sé fjallað í ráðunum en hlutfallslega fáum börnum er gert viðvart um það (17%). Niðurstöður benda til að tryggja þurfi betur hlutdeild nemenda í ákvörðunum um eigin málefni í nemendaverndarráðunum.

Um höfund (biographies)

Jóhanna Kr. Arnberg Gísladóttir

Jóhanna Kr. Arnberg Gísladóttir (johanna.arnberg@kopavogur.is) er grunnskólakennari í Kópavogi. Jóhanna lauk B.Ed.-gráðu í grunnskólakennarafræðum frá Kennaraháskóla Íslands árið 2008 og M.Ed.-gráðu í námsog kennslufræðum með áherslu á kennslufræði og skólastarf frá Háskóla Íslands árið 2015. Rannsóknin sem þessi grein byggist á var liður í meistaranámi hennar.

Guðrún Kristinsdóttir

Guðrún Kristinsdóttir (gkristd@hi.is) er prófessor við Menntavísindasvið Háskóla Íslands og Associate Fellow við Centre for Lifelong Learning, University of Warwick í Englandi. Hún lauk doktorsprófi frá Umeå-háskóla í Svíþjóð og gegndi rannsóknarstöðu þar frá 1991 til 1994 en áður lauk hún kennaraprófi (1966) og prófi í félagsráðgjöf (1973) og starfaði lengi í því fagi. Sérfræðileyfi í félagsþjónustu og skólaráðgjöf fékk hún árið 2001. Rannsóknir hennar beinast einkum að velferð barna, meðal annars fósturbarna og barna og mæðra sem búið hafa við heimilisofbeldi. Hún situr í stjórn BÆR (Rannsóknarseturs í bernskuog æskulýðsfræðum við HÍ), Barnaheilla, Save the Children á Íslandi og ritstjórn tímaritsins Nordic Social Work Research. 

Amalía Björnsdóttir

Amalía Björnsdóttir (amaliabj@hi.is) er dósent við Menntavísindasvið Háskóla Íslands. Hún lauk B.A.-prófi í sálfræði frá Háskóla Íslands árið 1990, M.Sc.-prófi frá University of Oklahoma 1994 og doktorsprófi frá sama skóla 1996. Hún hefur lagt stund á rannsóknir á sviði mælinga og prófagerðar, lestrarog málþroskamælinga og áhrifa félagslegra þátta á skólastarf. 

Niðurhal

Útgefið

2016-12-03

Tölublað

Kafli

Ritrýndar greinar

Mest lesnu greinar eftir sama höfund(a)

1 2 > >>