Sameiningar hreinna dreifbýlissveitarfélaga og þjónusta

Útdráttur

Kannað var hvort munur væri á ánægju íbúa hreinna dreifbýlissveitarfélaga annars vegar og íbúa í dreifbýli blandaðra sveitarfélaga hins vegar með þjónustu sveitarfélagsins. Blandað sveitarfélag er sveitarfélag þar sem búsetu er að finna bæði í dreifbýli og þéttbýli. Fræðilega séð á fjölmennara sveitarfélag að geta veitt betri þjónustu, en íbúar í dreifbýli hafa gjarnan áhyggjur af því að byggðalagið verði jaðarsett innan sameinaðs sveitarfélags. Því er mikilvægt að skoða hvort dreifbýlissamfélög njóti þess að vera hluti af hagstæðari heild eða verði enn afskiptari út frá ýmsum kenningum kjarna og jaðars varðandi úthlutun gæða. Gögn úr íbúakönnunum landshlutanna 2016, 2017 og 2020 voru greind með aðhvarfsgreiningu. Íbúar í dreifbýli blandaðra sveitarfélaga og íbúar hreinna dreifbýlissveitarfélaga höfðu svipað viðhorf til sveitarfélags síns almennt, en meiri dreifni í svörum íbúa hreinna dreifbýlissveitarfélaga gefur til kynna að afstaða þeirra sé ólíkari innbyrðis. Þegar skoðaðir voru einstaka þættir í þjónustu sveitarfélagsins blasti við skýrt mynstur: Íbúar hreinna dreifbýlissveitarfélaga voru marktækt óánægðari með skipulagsmál, félagsþjónustu, tækifæri til íþrótta- og tómstundaiðkunar og gæði unglingastarfs. Íbúar hreinna dreifbýlisveitarfélaga voru almennt ánægðari með þjónustu síns sveitarfélags ef þau ráku ekki eigin skóla en þau dreifbýlissveitarfélög sem það gerðu voru með marktækt óánægðari íbúa gagnvart ýmissi annarri þjónustu. Mikilvægt er að niðurstöður rannsókna verði kynntar íbúum hreinna dreifbýlissveitarfélaga.