Hin óttablandna virðing: Um kennsluhætti og viðteknar hefðir í tónlistarnámi

Útdráttur

Í þessari grein verður fjallað um viðtekna kennsluhætti í tónlistarnámi, ekki síst á efri skólastigum, og litið til fræðilegra skrifa um þetta efni á sviði tónlistarfræða og tónlistarmenntunar. Horft verður til kennsluhátta og samskipta í tónlistarmenntun á efri stigum og skoðað hvaða markmið liggja til grundvallar tónlistarnámi. Rýnt verður í fræðigreinar um áhrif valdaójafnvægis og viðtekinna kennsluhátta í tónlistarnámi á tónlistarnemendur og mögulegar afleiðingar fyrir atvinnutónlistarmenn og þar með tónlistarlífið í heild. Um er að ræða yfirlitsgrein þar sem rýnt er í ólíkar rannsóknir um þetta efni á sviði tónlistarfræða og menntunarfræða tónlistar.

Leitað verður í smiðju fræðimanna á sviði heimspeki tónlistarmenntunar sem og almennra menntunarfræða varðandi framtíðarsýn fyrir tónlistarmenntun sem geti alið af sér heilsteypt, skapandi tónlistarfólk og heilbrigt tónlistarlíf, samfélaginu og einstaklingum til heilla.

Fórnarkostnaður af neikvæðri reynslu úr tónlistarnámi getur verið umtalsverður og haft alvarlegar afleiðingar, bæði fyrir einstaklinga og tónlistarlífið í heild. Margir tónlistarmenn þjást af vinnutengdum kvillum, bæði andlegum og líkamlegum. Sviðsskrekkur, kvíði og álag er viðvarandi vandamál hjá mörgum tónlistarmönnum og lyfjanotkun er algeng í tónlistarlífinu.

Í greininni er bent á mikilvægi þess að tónlistarkennarar og skólakerfið spyrji sig hvort hlutverk þeirra sé að mennta nemendur til að ganga inn í tiltekna hefð eða hvort leitast eigi við að mennta sjálfstæða einstaklinga sem geti haft áhrif á viðteknar hefðir og unnið að því að móta nýtt og betra samfélag. Nauðsynleg framþróun krefst þekkingar á því sem á undan er gengið og ígrundunar á þeim rannsóknum sem farið hafa fram á sviði tónlistarmenntunar. Markmið þessarar greinar er að varpa ljósi á ríkjandi starfshætti og fyrirkomulag tónlistarkennslu sem lítil umræða hefur verið um og hefur hingað til lítið verið gagnrýnt.