„Gott nám er eitthvað sem hvetur mann til þess að vaxa“

Sýn nemenda, kennara og stjórnenda á gæði náms og kennslu í háskólum

Útdráttur

Aukin sókn eftir háskólamenntun og fjölbreytt sýn á hlutverk hennar hefur aukið kall eftir rannsóknum á gæðum háskólanáms og til hvers þau vísi. Þrátt fyrir ýmis gæðaviðmið, þá er gæðahugtakið marglaga og sýn hagaðila á gæði gjarnan ólík. Í rannsókninni var leitað eftir sýn stjórnenda, kennara og nemenda innan íslensks háskóla til þess hvað felist í gæðum náms og kennslu og hvaða leiðir styðji við gæði. Tekin voru einstaklingsviðtöl við fjóra stjórnendur og rýnihópaviðtöl við níu kennara og 15 nemendur. Í niðurstöðum kom fram að viðmælendur voru sammála um nokkrar lykilstoðir gæða í háskólanámi og farsælar leiðir til að styðja þær. Aðstæðubundinn munur var þó í áherslum viðmælendahópanna og mismunandi sýn á merkingu þess að ‘menntast’. Nemendur sóttust eftir hagnýtu námi sem nýtist á vinnumarkaði, skýru skipulagi náms og fjölbreyttum nútímalegum kennsluháttum sem gerði þeim kleift að stunda nám samhliða starfi og fjölskylduskyldum. Stjórnendur og kennarar lögðu áherslu á að námið veitti nemendum hagnýta þekkingu og hæfni fyrir starfsvettvang en jafnframt tækifæri til að kafa í viðfangsefni og þróa gagnrýna hugsun og samfélagssýn. Þeir töldu eins og nemendur að gera ætti skýrar námskröfur og vanda til uppbyggingar náms og kennsluhátta. Minni námshelgun nemenda drægi hins vegar úr gæðum og umbreytandi námsþáttum. Kennarar hefðu mætt þróuninni og tileinkað sér tæknikunnáttu og nýjar kennslufræðiáherslur sem hefðu aukið álag í akademísku starfi. Allir viðmælendur töldu góð samskipti innan námssamfélagsins forsendu umbóta og þróunar náms. Áskorun væri þó að fá nemendur til samstarfs vegna annríkis. Af niðurstöðum má ráða að gæðastarf í háskólanámi þurfi að vera viðvarandi og að bregðast þurfi við breyttum aðstæðum í samfélaginu á hverjum tíma til að tryggja gæði náms. Hér á landi þurfi jafnframt að stuðla að tækifærum nemenda til aukinnar námshelgunar og standa vörð um starfsskilyrði háskólastofnana, kennara og stjórnenda.