Innleiðing gæðaviðmiða frístundaheimila

Viðhorf stjórnenda og starfsfólks

Útdráttur

Í þessari grein er fjallað um niðurstöður rannsóknar á innleiðingu á gæðaviðmiðum í starfi frístundaheimila fyrir sex til níu ára börn. Markmið rannsóknarinnar er að kanna stöðu innleiðingar á viðmiðum um markmið og gæði starfs á frístundaheimilum sem voru gefin út árið 2018 af Mennta- og menningarmálaráðuneytinu. Áhersla er lögð á að greina hvert sé meginhlutverk frístundaheimila samkvæmt stefnuskjölum og varpa ljósi á viðhorf stjórnenda og starfsfólks í skóla- og frístundastarfi til innleiðingar gæðaviðmiða í daglegt starf. Fáar rannsóknir beina sjónum sínum að gæðum frístundastarfs og er rannsókninni meðal annars ætlað að fylla það skarð í fræðilegri umfjöllun. Aflað var hagnýtra gagna sem nýtast munu til að styðja við gæði í starfi frístundaheimila. Við rannsóknina var beitt blandaðri aðferðafræði, bæði megindlegri og eigindlegri. Ýmis skrifleg stefnumótunargögn varpa ljósi á forsendur gæðaviðmiðanna. Þá var megindlegum gögnum safnað með spurningakönnun, ásamt að rýnifundur studdi við réttmæti niðurstaðna. Rafræn spurningakönnun var lögð fyrir frá 30. júní til 10. september 2023 þar sem upplýsinga var aflað um viðhorf stjórnenda og starfsfólks frístundaheimila.

Niðurstöður rannsóknarinnar sýndu að frístundaheimilum er ætlað að hlúa að félagsfærni og sjálfstrausti barna og veita þeim tækifæri til að taka þátt í fjölbreyttu tómstundastarfi. Gæðaviðmiðin snúa bæði að kerfislægum þáttum sem rekstraraðilar og stjórnvöld bera ábyrgð á, s.s. húsnæði, búnaði og þjálfun starfsfólks og faglegum þáttum sem snúa að daglegu skipulagi, viðfangsefnum og samskiptum starfsfólks og barna. Niðurstöður sýna að helstu áskoranir við innleiðingu gæðaviðmiða lúta að kerfislægum gæðum en um þriðjungur svarenda taldi að illa eða mjög illa gengi að tryggja þessar grunnstoðir. Um fjórðungur taldi að erfitt væri að tryggja að efniviður og búnaður sem höfðaði til áhugasviðs barna væri til staðar. Rannsóknin gefur til kynna ákveðna jaðarsetningu frístundaheimila sem endurspeglast í stefnuskjölum og viðhorfum þátttakenda. Niðurstöður kalla á markviss viðbrögð og aukinn stuðning við innleiðingu á gæðaviðmiðum í starfi frístundaheimila á landsvísu. Ljóst er að þar þarf víðtækt samráð allra hagaðila.