Svefnlengd íslenskra grunnskólanema

Höfundar

##plugins.pubIds.doi.readerDisplayName##:

https://doi.org/10.24270/serritnetla.2021.7

Lykilorð:

svefn, svefnlengd, háttatími, ungmenni, félagsleg staða

Útdráttur

Þrátt fyrir fjölda svefnrannsókna á undanförnum árum er enn margt á huldu um útbreiðslu svefnvenja meðal ungmenna. Nægur nætursvefn er mikilvægur fyrir þroska, heilsu og námsgetu ungs fólks. Markmið rannsóknarinnar var að skoða hvort svefnlengd íslenskra skólanema samræmdist svefnráðleggingum, hver meðalsvefnlengd nemendanna væri og hver munur væri á tíðni ráðlagðs svefns og svefnlengd milli einstakra hópa nemenda.

Landskönnunin „Heilsa og lífskjör skólanema“ (HBSC) fór fram árið 2018 meðal nemenda í 6., 8. og 10. bekk. Alls svöruðu 7.159 nemendur á landinu öllu stöðluðum spurningalista. Nemendurnir voru meðal annars spurðir um háttatíma sinn og fótaferðartíma. Viðmið um nægilegan svefn voru borin saman við alþjóðlegar ráðleggingar ungmenna í 6. bekk (9–11 klst./nóttu), og fyrir nemendur í 8. og 10. bekk (8–10 klst./ nóttu).

Niðurstöður sýndu að um 30% nemenda í 6., 8. og 10. bekk ná ekki viðmiðum um ráðlagða svefnlengd á virkum dögum. Piltar náðu síður ráðlagðri svefnlengd en stúlkur, og 10. bekkingar mun síður en nemendur í yngri bekkjardeildum. Nemendur sem áttu foreldra af erlendum uppruna sváfu skemur og náðu síður ráðlögðum svefni en aðrir nemendur. Nemendur sem bjuggu með báðum lífforeldrum sínum sváfu lengur og fengu oftar ráðlagðan svefn en nemendur í öðrum fjölskyldugerðum. Þá kom í ljós að nemendur á höfuðborgarsvæðinu sváfu lengur og náðu frekar ráðlögðum svefni en nemendur af landsbyggðinni. Ekki var marktækur munur á lengd nætursvefns eftir efnahag fjölskyldunnar.

Umtalsverður hluti íslenskra ungmenna nær ekki nægum nætursvefni. Mikilvægt er að gefa nánari gaum að nætursvefni íslenskra ungmenna, einkum meðal þeirra ungmenna sem fá hvað stystan nætursvefn.

Um höfund (biographies)

Guðrún Kristjánsdóttir, Háskóli Íslands

Guðrún Kristjánsdóttir (gkrist@hi.is) er prófessor í hjúkrunarfræði við Hjúkrunarfræðideild Háskóla Íslands og forstöðumaður fræðasviðs barnahjúkrunar við Hjúkrunarfræðideild og við Landspítala. Hún lauk BS-prófi í hjúkrunarfræði frá Háskóla Íslands árið 1983, meistaraprófi og sérhæfingu í barna- og fjölskylduhjúkrun frá Boston University og Children’s Hospital í Boston árið 1986 og doktorsprófi við Norræna heilbrigðisháskólann í Gautaborg árið 1996. Rannsóknir hennar hafa m.a. beinst að líðan og högum skólabarna með áherslu á hreyfingu, áhættuhegðun, verki, einelti og svefn, auk annarra þátta sem tengjast heilsu og vellíðan.

Rúnar Vilhjálmsson, Háskóli Íslands

Rúnar Vilhjálmsson (runarv@hi.is) er prófessor í félagsfræði við Hjúkrunarfræðideild Háskóla Íslands og er jafnframt gestaprófessor við heilbrigðisvísindadeild Háskólans í Lundi, Svíþjóð. Hann lauk BA-prófi í félagsfræði frá Háskóla Íslands árið 1982, meistaraprófi í félagsfræði frá Wisconsinháskóla í Madison árið 1984 og doktorsprófi í félagsfræði frá sama skóla árið 1993. Rannsóknir hans hafa meðal annars beinst að hollustu- og áhættuhegðun ungmenna, félagslegum stuðningi ungmenna og fullorðinna, geðheilsu fullorðinna og heilbrigðisþjónustunotkun og aðgengi að heilbrigðisþjónustu.

Vaka Rögnvaldsdóttir, Háskóli Íslands

Vaka Rögnvaldsdóttir (vakar@hi.is) er lektor í íþrótta- og heilsufræði við Menntavísindasvið Háskóla Íslands. Hún lauk íþróttakennaraprófi frá Kennaraháskóla Íslands árið 1999, B.Sc.-gráðu í hagfræði frá Auburn University Montgomery árið 2002, M.Sc.-gráðu árið 2011 og PhD-gráðu árið 2020 í íþrótta- og heilsufræði frá Háskóla Íslands. Síðastliðin ár hafa rannsóknir hennar aðallega beinst að svefni, hreyfingu og heilsu ungmenna.

Niðurhal

Útgefið

2022-02-08

Tölublað

Kafli

Ritrýndar greinar

Mest lesnu greinar eftir sama höfund(a)