Fjarkennsla og stafræn tækni í framhaldsskólum á tímum farsóttar vorið 2020: Sjónarhóll kennara og stjórnenda

Höfundar

##plugins.pubIds.doi.readerDisplayName##:

https://doi.org/10.24270/serritnetla.2020.26

Lykilorð:

COVID-19, fjarnám, kennslufræði, tækniþekking kennara, stafræn tækni, framhaldsskólar

Útdráttur

Þegar loka þurfti framhaldsskólum á Íslandi vegna heimsfaraldursins COVID-19 á vorönn 2020 var tekin upp fjarkennsla á netinu. Hér er kynnt rannsókn sem snerist um hvernig skólar og kennarar tókust á við það verkefni og hvaða lærdóm mætti draga af því til framtíðar. Kennarar og skólastjórnendur (N=827) svöruðu spurningakönnun um hvernig skólarnir voru í stakk búnir að takast á við fjarnám, hvaða breytingar urðu á notkun stafrænnar tækni, hvernig háttað var kennslufræðilegum og tæknilegum stuðningi við kennara við þessar breyttu aðstæður og hvernig reynslan af fjarkennslunni gæti haft áhrif á þróun kennsluhátta til framtíðar. Niðurstöður benda til að skólar hafi verið fremur vel í stakk búnir að takast á við aukið fjarnám, bæði hvað varðar stafræn verkfæri og aðgengi nemenda að tækni. Í um helmingi skólanna var töluverð reynsla af fjarnámi, tæpur helmingur kennara hafði reynslu af fjarkennslu og taldi þá reynslu hafa gagnast vel. Svör kennara við opnum spurningum (N=659) leiddu í ljós að helstu áskoranir voru að halda sambandi við nemendur og passa að þeir gæfust ekki upp. Álag á kennara jókst þegar þeir þurftu að sinna kennslu frá heimili sínu þar sem vinnuaðstæður voru oft krefjandi. Nefnt var að erfitt hefði verið að beita fjölbreyttum kennsluháttum í fjarkennslunni og að tilhneiging hefði verið til að kennslan færðist í hefðbundið form þar sem kennari væri í hlutverki miðlara en nemendur óvirkir hlustendur. Reynslan af kennslu á netinu opnaði augu kennara fyrir tækifærum til að koma betur til móts við þarfir einstakra nemenda með nýtingu tækni. Sumir töldu líklegt að skólar myndu í auknum mæli bjóða upp á blandað nám, þ.e. nýta bæði fjarnám og staðnám sem gæti orðið til þess að auka sveigjanleika í skólastarfi. Til þess að stuðla að þróun náms og kennslu í framtíðinni er brýnt verkefni að efla tæknifærni kennara í tengslum við þekkingu í kennslufræði.

Um höfund (biographies)

Þuríður Jóna Jóhannsdóttir

Þuríður Jóna Jóhannsdóttir (thuridur@hi.is) er prófessor í menntunarfræðum við Menntavísindasvið Háskóla Íslands og námsbrautarformaður í kennslufræði framhaldsskóla. Hún lauk BA-prófi í íslensku og þjóðfélagsfræði frá HÍ árið 1978, M.Ed.-prófi í menntunarfræði frá Kennaraháskóla Íslands 2001 og doktorsprófi í uppeldis- og menntunarfræði frá HÍ 2010. Rannsóknir hennar hafa snúist um fjarnám í kennaranámi og á framhaldsskólastigi, notkun upplýsingatækni í námi og kennslu á öllum skólastigum, þróun kennsluhátta í háskóla og framhaldsskóla og námskrárþróun. ORCID ID: https://orcid.org/0000-0003-2694-1864

Sólveig Jakobsdóttir

Sólveig Jakobsdóttir (soljak@hi.is) er prófessor við Menntavísindasvið Háskóla Íslands. Hún lauk M.Ed.-prófi 1989 frá University of Minnesota og doktorsprófi frá sama skóla 1996 í kennslufræði með áherslu á tölvunotkun í menntun. Sólveig hóf störf við Kennaraháskóla Íslands 1997 og hefur stýrt Rannsóknarstofu í upplýsingatækni og miðlun frá stofnun stofunnar 2008. Rannsóknir hennar og kennsla hafa snúið að upplýsingatækni í námi og kennslu og fjar- og netnámi. ORCID ID: https://orcid. org/0000-0002-4205-0888.

Niðurhal

Útgefið

2021-02-18