Sköpun, skapandi hugsun og skapandi starfsemi er talin mikilvæg hæfni í heimi nútímans. Sköpun var kynnt sem einn af sex grunnþáttum menntunar á Íslandi árið 2011. Ein af þeim leiðum sem notuð hefur verið til að ef la skapandi hugsun og getu til skapandi aðgerða er að nota nálgun nýsköpunar- og frumkvöðlamenntar. Nýsköpunar- og frumkvöðlamennt hefur verið að þróast á Íslandi og víðar í heiminum síðastliðin 20 ár. Á Íslandi er gjarnan talað um nýsköpunarmennt þegar átt er við námssviðið í grunnskóla, frumkvöðlamennt í framhaldsskóla en nýsköpunarog frumkvöðlamennt án tillits til skólastigs. Svipuð námssvið hafa þróast í menntun í öðrum löndum. Í Ástralíu var þróað námssviðið „tæknimennt” (e. technologies) sem er að mörgu leyti svipað eða eins og sumir hlutar nýsköpunarmenntar. Í þessari grein kynni ég rannsókn mína á því hvernig kennarar í einum grunnskóla í Brisbane í Ástralíu vinna með nýsköpunarmennt í námi nemenda sinna og hvernig þeir skilgreina þann þátt í menntun. Rannsóknarspurningin sem ég leita svara við er: Hvernig birtist nýsköpunarmennt eins og hún er skilgreind á Íslandi í skólastarfi í einum áströlskum grunnskóla? Í greininni er lýst tilfellisrannsókn (e. case study) í einum skóla, unninni með aðferðum eigindlegra rannsókna. Farið var í vettvangsheimsókn og tekin sjö viðtöl við kennara í grunnskóla í Brisbane í Ástralíu í september 2014. Skólinn Northgate State School er ríkisskóli og nær yfir yngra stig grunnskóla, barnaskóla (e. primary school). Einnig var rætt við skólastjórann og haldin kynning fyrir hóp kennara í skólanum um nýsköpunarmennt eins og hún er kennd á Íslandi. Viðtölin voru tekin daginn eftir kynninguna og kennararnir voru spurðir hvar þeir sæju nýsköpunarmennt birtast í sinni kennslu og á hvaða námskrárgrunni sú kennsla væri byggð. Niðurstöðurnar sýndu að margir þættir nýsköpunarmenntar eru til staðar í starfinu í skólanum. Enn fremur kom í ljós að námskrá Queensland-ríkisins sem í daglegu tali er kölluð C2C (Curriculum to classroom) og er túlkun ríkisins á aðalnámskrá Ástralíu leggur grunninn að kennslu í tæknimennt sem og annarri kennslu. Einnig mátti greina að menning skólans, stuðningur skólastjórans og starfskenning kennaranna hefur áhrif á það hvar og hvernig nýsköpunarmennt birtist í námskránni í framkvæmd (e. practiced curriculum). Í áströlsku tæknimenntarnámskránni er kynnt stýrt sköpunarferli þar sem kennarar eiga að leggja fyrir tiltekið vandamál eða viðfangsefni sem nemendur eiga að leysa. Í Northgate State School fylgja kennarar þessu ferli sem að mörgu leyti líkist grunnferli nýsköpunarmenntar eins og námssviðið er skilgreint á Íslandi. Segja má að ígrundun og sjálfsmat nemenda í lok verkefnis hjá áströlsku kennurunum sé viðbót sem ekki hefur verið sniðin inn í ferlið í nýsköpunarmennt á Íslandi á sama hátt. Í Northgate State School mátti sjá að markmið og nálgun nýsköpunarmenntar birtust aðallega í heildstæðum verkefnum sem áttu rót sína að rekja til tæknimenntanámskrárinnar. Þar að auki nýttu kennararnir oft aðferðir og nálganir sem voru eins eða líkar aðferðum nýsköpunarmenntar, svo sem hugarf lug eða að bjóða nemendum val um verkefni og útfærslur, innan annarra námsgreina, til þess að ýta undir atbeina þeirra og sköpun.
Um höfund (biography)
Svanborg R. Jónsdóttir
Svanborg R. Jónsdóttir (svanjons@hi.is) er lektor við Menntavísindasvið Háskóla Íslands. Hún lauk B .Ed. prófi frá Kennaraháskóla Íslands 1978 með íslensku og dönsku sem aðalgreinar og M.A.-prófi í uppeldis-og menntunarfræðum frá Háskóla Íslands 2005 með áherslu á nýsköpunarmennt. Árið 2011 lauk hún doktorsnámi frá Menntavísindasviði Háskóla Íslands og er titill doktorsritgerðar hennar The location of innovation education in Icelandic compulsory schools. Rannsóknir hennar er u á sviði nýsköpunar- og frumkvöðlamenntar, námskrárfræða, skapandi skólastarfs, breytingastarfs í skólum og kennaramenntunar.
