Hugleiðingar um heildstæða menntastefnu

Útdráttur

Hér er hvatt til þess að litið sé heildstætt á menntun og að mótuð verði menntastefna sem horfi einnig til þess mikilvæga starfs sem unnið er á sviði tómstundaog félagsmála. Kveikjan að þessari grein var lestur höfundar á bókinni Leading educational change: Global issues, challenges and lessons on whole-system reform sem kom út hjá Teachers College Press árið 2013. Í þeirri bók er fjallað um mikilvæg álitamál er lúta að þróun menntakerfa, svo sem alþjóðlegan samanburð, miðlun og hagnýtingu þekkingar, fagmennsku, gæði og mat á skólastarfi og þróun lærdómssamfélaga. Höfundur tengir efni bókarinnar við umfjöllun íslenskra fræðimanna um opinbera menntastefnu. Um árabil hafa heimspekingar varað við of mikilli tæknihyggju í menntamálum. Ný stefna, með það markmið að efla samfélags- og einstaklingsgildi menntunar, var kynnt árið 2011 en enn heyrast gagnrýniraddir um tæknihyggju og nýfrjálshyggju í menntastefnu. Áherslan á sex grunnþætti menntunar – læsi, sjálfbærni, lýðræði og mannréttindi, jafnrétti, heilbrigði og velferð, og sköpun – virðist hins vegar hafa hvatt til ígrundunar og þróunar skólastarfs og stuðlað að aukinni sam- þættingu í námi. Meginniðurstöður eru þær að heildstæðar rannsóknir á innleið- ingu opinberrar menntastefnu skortir á Íslandi. Framkvæmd hennar er flókið ferli sem krefst þátttöku aðila úr mörgum áttum, ekki eingöngu skólafólks, heldur stjórnenda og fagfólks almennt á sviði uppeldis, mennta og tómstunda, foreldra og ekki síst nemenda. Lykilatriði er að efla samvinnu á milli fagfólks sem vinnur að uppeldi og menntun, og að tryggja að raddir nemenda og foreldra þeirra hafi áhrif á skóla- og frístundastarf. Hér er kallað eftir skýrari umræðu um það hver séu og eigi að vera markmið menntunar. Fagfólk á vettvangi sem og yfirvöld menntamála verða ávallt að sýna viðfangsefninu ákveðið lítillæti, viðurkenna eigin takmarkaða þekkingu, fagna samvinnu og nota þau tækifæri sem gefast til að bæta og fegra samfélagið.