Langtímarannsókn á forspárgildi málþroskaathugana við 5–6 ára aldur um síðari líðan og reynslu

Höfundar

  • Amalía Björnsdótti
  • Jóhanna Thelma Einarsdóttir
  • Ingibjörg Símonardóttir

Lykilorð:

málþroskamælingar, líðan, reynsla í grunnskóla, langtímarannsókn

Útdráttur

Tilgangur rannsóknarinnar var að kanna hvort málþroskamælingar við fimm ára aldur spái fyrir um ýmsa félagslega og sálræna þætti síðar á lífsleiðinni. Árin 1997 og 1998 var athugaður málþroski 267 leikskólabarna með HLJÓM2prófinu. Þessi börn, sem eru nú orðin fullorðin (18 og 19 ára), voru í þessari rannsókn beðin að svara rafrænum spurningalista um ýmsa þætti, meðal annars reynslu þeirra af grunnskólagöngu sinni, hvort þau hefðu verið greind með þætti sem hamla þeim í námi og hvort þau hefðu stundað nám að loknum grunnskóla. Niðurstöður sýndu marktæk tengsl milli árangurs á HLJÓM2 og margra þessara þátta. Þau sem höfðu sýnt slakan árangur á HLJÓM2 fannst námið í grunnskóla bæði erfiðara og leiðinlegra, þeim hafði frekar verið strítt eða þau lögð í einelti og höfðu frekar verið í sérkennslu en þau sem hafði gengið betur á HLJÓM2. Þessi sami hópur var einnig líklegri til að vera með greiningar um örðugleika, til dæmis var rúmlega fjórðungur þeirra sem sýndu slakan árangur á HLJÓM2 með greiningu um athyglisbrest og fjórðungur með námsörðugleika. Af þeim sem gekk vel á HLJÓM2 voru aftur á móti 12% með greiningu um athyglisbrest og 2% með námsörðugleika. Ljóst er að slakur árangur á HLJÓM2 spáir ekki aðeins fyrir um slakan árangur í námi heldur hefur hann einnig forspárgildi um slæma reynslu úr grunnskóla. Mikilvægt er að betri samvinna og samskipti um viðbrögð við niðurstöðum á HLJÓM2 náist milli leikskóla og grunnskóla. Þannig mætti koma betur til móts við þarfir nemenda í áhættu og draga úr eða koma í veg fyrir neikvæða reynslu þeirra í grunnskóla.

Um höfund (biographies)

Amalía Björnsdótti

Amalía Björnsdóttir (amaliabj@hi.is) er dósent við Menntavísindasvið Háskóla Íslands. Hún lauk B.A.prófi í sálfræði frá Háskóla Íslands árið 1991, M.Sc.prófi frá University of Oklahoma 1994 og doktorsprófi frá sama skóla 1996. Hún hefur lagt stund á rannsóknir á sviði mælinga og prófagerðar, lestrar og málþroskamælinga, skólastjórnunar og áhrifa félagslegra þátta á skólastarf.

Jóhanna Thelma Einarsdóttir

Jóhanna T. Einarsdóttir (jeinars@hi.is) er dósent við Menntavísindasvið og Heilbrigðisvísindasvið Háskóla Íslands. Hún lauk meistaraprófi í talmeinafræði við Kennaraháskólann í Kiel í Þýskalandi árið 1986 og doktorsprófi frá læknadeild Háskóla Íslands árið 2009. Rannsóknir Jóhönnnu hafa beinst að máltöku barna og hljóðkerfisvitund en einnig hefur hún rannsakað stam barna og fullorðinna.

Ingibjörg Símonardóttir

Ingibjörg Símonardóttir (ingibjorgsim@internet.is) er talmeinafræðingur á eftirlaunum. Hún lauk B.Ed.prófi frá Kennaraháskóla Íslands 1964. Nam talmeinafræði í Bandaríkjunum og Svíþjóð og lauk diplomaprófi frá Gautaborgarháskóla 1979. Hún lauk B.Sprófi í almennum málvísindum frá Háskóla Íslands 1986 og meistaraprófi frá Kennaraháskóla Íslands með áherslu á sérkennslu 1996. Ingibjörg vann sem talmeinafræðingur hjá Greiningar og ráðgjafarstöð ríkisins og á öllum skólastigum. Rannsóknir Ingibjargar hafa beinst að tengslum máltöku barna og hljóðkerfisvitundar við síðari lestrarfærni og hefur hún jafnframt unnið að gerð íslenskra málþroskaprófa í tengslum við þær rannsóknir.

Niðurhal

Útgefið

2016-12-03

Tölublað

Kafli

Ritrýndar greinar